SWOTumu Yapar Mısın?
“İlim ilim bilmektir. İlim kendin bilmektir.” der Yunus Emre ve gerçek bilginin kendini bilmekten geçtiğini özetler. Bir başka büyük düşünür Sokrates de asırlar öncesi aynı gerçeğe ışık tutar ve “nosce te ipsum” yani “kendini bil” düşüncesini vurgular; öyle ki meşhur Delphoi tapınağı davetlilerini “gnothi seauton” (kendini bil) emrinin yazıldığı Apollon sunağı ile karşılar.
Kendini bilmek neden bu kadar önemlidir? Düşünülen odur ki kendinden habersiz birey çevresinden de habersizdir. çevresinden habersiz birey bir şeyleri kaybetmeye mahkumdur ama habersiz olduğu için kaybettiği şeylerin de zamanında farkında ol(a)mayacaktır.
İşletmelerin de bir birey ya da yaşayan bir organizma olarak tarif edildiğini duymuşsunuzdur. Bir birey olarak işletme için kendisinden ve çevresinden bihaber olma durumu yok olması ile aynı anlamı taşımaktadır. Dolayısıyla işletmeler için kendini bilmek hayati önem taşımaktadır. çünkü işletmenin bulunduğu çevre bilinmeyenlerle doludur ve populasyon ekolojisinin çarkları hiç durmaksızın çalışmaktadır. çevre güçlü olan işletmeleri ayakta bırakmakta, çevresinden bihaber ve dolayısıyla çevreyle uyumsuz olan işletmeleri de yok etmektedir.
Kendini ve çevresini bilmek isteyen bir işletme ne yapmalıdır? Bu konuda yapması gereken ilk iş durum analizi yapmasıdır. Durum analizi, işletmenin ayakta kalması için kendine gereken stratejileri belirlemede temel taşı olacaktır ve kuracağı stratejiler de bunun üzerinde yükselecektir.
Durum analizi SWOT olarak da bilinir. Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats kelimelerinin baş harflerinden oluşur. SWOTta S ve W işletmenin güçlü ve zayıf olduğu noktaları, O ve T de fırsatları ve tehditleri ifade etmektedir.
İşletmelerin çevresi iç ve dış çevre olmak üzere ikiye ayrılır ve bu iki çevreyi de etkileyen bir takım faktörler vardır. SWOTta işletmenin güçlü ve zayıf olduğu taraflar belirlenirken, dış çevrenin etkisiyle ortaya çıkan fırsat ve tehditler de incelenmektedir. Güçlü ve zayıf yönler iç çevre faktörlerini; fırsat ve tehditler ise dış çevre faktörlerini oluşturmaktadır. Bu iç ve dış faktörlerin analizi işletmenin SWOTunu gösterir.
SWOT da amaç gerek iç çevrenin gerekse dış çevrenin etkenlerini göz önünde bulundurarak; fırsatlardan ve güçlü özelliklerden maksimum seviyede faydalanılacağı; zayıf yönlerin ve tehditlerin etkisinin minimum olacağı stratejiler belirlemek ve geliştirmektir.
Peki SWOT analizi nasıl yapılır ?
SWOT analizi yapılırken dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. öncelikle iç ve dış faktör analizi yapılırken işletmenin iyi yaptığı; rakiplerine ve müşterisine güçlü göründüğü, kötü yaptığı ve geliştirilmesi gereken, rakip ve müşterilerine karşı zayıf olduğu; rakiplerin daha iyi yaptığı konular belirlenmelidir. Burada önemli olan objektif olabilmektir. “Ne ise o” bu çalışmanın genel prensibidir. Hatalar, kusurlar göz ardı edilmeksizin; güçlü yanlar da abartılmaksızın belirlenmeli; işletmenin tam bir karakter analizi yapılmalıdır. Burada başkalarını kandırmaya çalışan işletmeler göreceklerdir ki sadece kendilerini kandırmışlar. Fırsatlar belirlenirken de çevremizde neler olup bitiyor ve biz bu gelişmelerden ne şekilde faydalanabiliriz sorusuna cevap aranmalıdır. Tehditlerin belirlenmesinde de işletmeyi şu an tehdit eden konular ve gelecekte tehdit edebilecek politik,ekonomik,sosyo-kültürel ve teknolojik gelişmeler göz önünde bulundurulmalıdır.
Bütün bu faktörler belirlendikten sonra bir ağırlıklandırma yapılır. Faktörlerin ne olduğuna bakılmaksızın (güçlü yön, zayıf yön,tehdit ya da fırsat) bizim için ne kadar önemli olduğu belirlenir ve bir puan verilir. Bütün bu faktörlere verdiğimiz puanların toplamı 1 (bir) olacak şekilde düzenlenmelidir. Sonraki süreç ise bir derecelendirme yapmaktır. Burada amaç belirlediğimiz faktörü bizim ne derece yerine getirdiğimiz ya da nasıl cevap verdiğimizi derecelendirmektir. Bu derecelendirme de beşli bir skala kullanıldığını varsayarsak 1 kötü, 5 çok iyi 3 ortalama bir derece demek olacaktır. Bu işlem her faktör için yapıldıktan sonra her faktörün ağırlık puanı ile derecelendirme puanı çarpılarak agırlıklandırılmış skor elde edilir. Bu skorların toplamının 3 ün yani ortalamanın üstünde olması beklenir. Buradan alınan puan işletmenin iç ve dış çevresini ne kadar bildiğini; rekabette elinin ne kadar güçlü olduğunu gösterecektir!
Kendini bilmek neden bu kadar önemlidir? Düşünülen odur ki kendinden habersiz birey çevresinden de habersizdir. çevresinden habersiz birey bir şeyleri kaybetmeye mahkumdur ama habersiz olduğu için kaybettiği şeylerin de zamanında farkında ol(a)mayacaktır.
İşletmelerin de bir birey ya da yaşayan bir organizma olarak tarif edildiğini duymuşsunuzdur. Bir birey olarak işletme için kendisinden ve çevresinden bihaber olma durumu yok olması ile aynı anlamı taşımaktadır. Dolayısıyla işletmeler için kendini bilmek hayati önem taşımaktadır. çünkü işletmenin bulunduğu çevre bilinmeyenlerle doludur ve populasyon ekolojisinin çarkları hiç durmaksızın çalışmaktadır. çevre güçlü olan işletmeleri ayakta bırakmakta, çevresinden bihaber ve dolayısıyla çevreyle uyumsuz olan işletmeleri de yok etmektedir.
Kendini ve çevresini bilmek isteyen bir işletme ne yapmalıdır? Bu konuda yapması gereken ilk iş durum analizi yapmasıdır. Durum analizi, işletmenin ayakta kalması için kendine gereken stratejileri belirlemede temel taşı olacaktır ve kuracağı stratejiler de bunun üzerinde yükselecektir.
Durum analizi SWOT olarak da bilinir. Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats kelimelerinin baş harflerinden oluşur. SWOTta S ve W işletmenin güçlü ve zayıf olduğu noktaları, O ve T de fırsatları ve tehditleri ifade etmektedir.
İşletmelerin çevresi iç ve dış çevre olmak üzere ikiye ayrılır ve bu iki çevreyi de etkileyen bir takım faktörler vardır. SWOTta işletmenin güçlü ve zayıf olduğu taraflar belirlenirken, dış çevrenin etkisiyle ortaya çıkan fırsat ve tehditler de incelenmektedir. Güçlü ve zayıf yönler iç çevre faktörlerini; fırsat ve tehditler ise dış çevre faktörlerini oluşturmaktadır. Bu iç ve dış faktörlerin analizi işletmenin SWOTunu gösterir.
SWOT da amaç gerek iç çevrenin gerekse dış çevrenin etkenlerini göz önünde bulundurarak; fırsatlardan ve güçlü özelliklerden maksimum seviyede faydalanılacağı; zayıf yönlerin ve tehditlerin etkisinin minimum olacağı stratejiler belirlemek ve geliştirmektir.
Peki SWOT analizi nasıl yapılır ?
SWOT analizi yapılırken dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. öncelikle iç ve dış faktör analizi yapılırken işletmenin iyi yaptığı; rakiplerine ve müşterisine güçlü göründüğü, kötü yaptığı ve geliştirilmesi gereken, rakip ve müşterilerine karşı zayıf olduğu; rakiplerin daha iyi yaptığı konular belirlenmelidir. Burada önemli olan objektif olabilmektir. “Ne ise o” bu çalışmanın genel prensibidir. Hatalar, kusurlar göz ardı edilmeksizin; güçlü yanlar da abartılmaksızın belirlenmeli; işletmenin tam bir karakter analizi yapılmalıdır. Burada başkalarını kandırmaya çalışan işletmeler göreceklerdir ki sadece kendilerini kandırmışlar. Fırsatlar belirlenirken de çevremizde neler olup bitiyor ve biz bu gelişmelerden ne şekilde faydalanabiliriz sorusuna cevap aranmalıdır. Tehditlerin belirlenmesinde de işletmeyi şu an tehdit eden konular ve gelecekte tehdit edebilecek politik,ekonomik,sosyo-kültürel ve teknolojik gelişmeler göz önünde bulundurulmalıdır.
Bütün bu faktörler belirlendikten sonra bir ağırlıklandırma yapılır. Faktörlerin ne olduğuna bakılmaksızın (güçlü yön, zayıf yön,tehdit ya da fırsat) bizim için ne kadar önemli olduğu belirlenir ve bir puan verilir. Bütün bu faktörlere verdiğimiz puanların toplamı 1 (bir) olacak şekilde düzenlenmelidir. Sonraki süreç ise bir derecelendirme yapmaktır. Burada amaç belirlediğimiz faktörü bizim ne derece yerine getirdiğimiz ya da nasıl cevap verdiğimizi derecelendirmektir. Bu derecelendirme de beşli bir skala kullanıldığını varsayarsak 1 kötü, 5 çok iyi 3 ortalama bir derece demek olacaktır. Bu işlem her faktör için yapıldıktan sonra her faktörün ağırlık puanı ile derecelendirme puanı çarpılarak agırlıklandırılmış skor elde edilir. Bu skorların toplamının 3 ün yani ortalamanın üstünde olması beklenir. Buradan alınan puan işletmenin iç ve dış çevresini ne kadar bildiğini; rekabette elinin ne kadar güçlü olduğunu gösterecektir!
Yorumlar